Aanhef

18.12.2015

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 332/1

(1)

Grensoverschrijdende belastingontwijking, agressieve fiscale planning en schadelijke belastingconcurrentie zijn de afgelopen jaren een steeds groter probleem geworden, dat inmiddels zowel in de Unie als op mondiaal niveau hoog op de agenda staat. Grondslaguitholling leidt tot een aanzienlijke derving van belastingopbrengsten voor de lidstaten, waardoor zij moeilijker een groeivriendelijk fiscaal beleid kunnen voeren. Het afgeven van voorafgaande fiscale rulings, waarmee een consequente en transparante toepassing van de wet makkelijker wordt, is een gangbare praktijk, ook in de Unie. Verduidelijking van het belastingrecht voor belastingbetalers biedt het bedrijfsleven zekerheid en kan daardoor investeringen bevorderen en de naleving van het recht stimuleren, en aldus ook bevorderlijk zijn voor de verdere ontwikkeling van de eengemaakte markt in de Unie op basis van de beginselen en vrijheden die ten grondslag liggen aan de verdragen. Rulings betreffende fiscaal geïnspireerde structuren hebben in bepaalde gevallen echter geleid tot lage belasting van kunstmatig hoge inkomsten in het land dat de voorafgaande ruling afgeeft, wijzigt of verlengt en geresulteerd in kunstmatig lage inkomsten voor belastingheffing in andere betrokken landen. Daarom is er dringend meer transparantie nodig. Daartoe moeten de instrumenten en mechanismen van Richtlijn 2011/16/EU van de Raad (4) worden uitgebreid.

(2)

De Europese Raad heeft in zijn conclusies van 18 december 2014 onderstreept dat de inspanningen voor de bestrijding van belastingontwijking en agressieve fiscale planning dringend moeten worden opgevoerd, zowel op mondiaal als op Unie-niveau. Gelet op het belang van transparantie verheugde de Europese Raad zich over het voornemen van de Commissie om een voorstel inzake de automatische uitwisseling van inlichtingen over fiscale rulings in de Unie in te dienen.

(3)

Richtlijn 2011/16/EU voorziet in de verplichte spontane uitwisseling van inlichtingen tussen de lidstaten in vijf specifieke gevallen en binnen bepaalde termijnen. De spontane inlichtingenuitwisseling in gevallen waarin de bevoegde autoriteit van een lidstaat redenen heeft om aan te nemen dat in een andere lidstaat sprake is van belastingderving, is al van toepassing op fiscale rulings — inzake de uitlegging of de toepassing van fiscale bepalingen in de toekomst — die een lidstaat met betrekking tot een bepaalde belastingbetaler afgeeft, wijzigt of verlengt, en die een grensoverschrijdende dimensie hebben.

(4)

Er doen zich evenwel verschillende belangrijke praktische moeilijkheden voor die een efficiënte spontane uitwisseling van inlichtingen over voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken belemmeren, zoals het feit dat de lidstaat die de ruling afgeeft, zelf mag beslissen welke andere lidstaten op de hoogte moeten worden gebracht. Daarom moeten de uitgewisselde inlichtingen, in voorkomend geval, voor alle andere lidstaten beschikbaar zijn.

(5)

Het toepassingsgebied van de automatische uitwisseling van voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken die worden afgegeven of gemaakt, gewijzigd of hernieuwd voor een bepaalde persoon of groep van personen en waarop deze persoon of groep personen zich mag baseren, moet iedere materiële vorm dekken (ongeacht de bindende of niet-bindende aard ervan en de wijze van afgifte).

(6)

Met het oog op de rechtszekerheid moet Richtlijn 2011/16/EU worden gewijzigd door middel van de toevoeging van een goede definitie van voorafgaande grensoverschrijdende ruling en voorafgaande verrekenprijsafspraak. Deze definities moeten breed genoeg zijn om zeer uiteenlopende situaties te kunnen omvatten waaronder, maar niet beperkt tot, de onderstaande soorten voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken:

(7)

Belastingbetalers mogen zich gedurende bijvoorbeeld belastingprocedures of belastingcontroles beroepen op voorafgaande grensoverschrijdende rulings of voorafgaande verrekenprijsafspraken op voorwaarde dat de feiten waarop de voorafgaande grensoverschrijdende rulings of de voorafgaande verrekenprijsafspraken zijn gebaseerd, nauwkeurig zijn gepresenteerd en dat de belastingbetalers zich houden aan de voorwaarden in de voorafgaande grensoverschrijdende rulings of de voorafgaande verrekenprijsafspraken.

(8)

De lidstaten zullen inlichtingen uitwisselen, ongeacht of de belastingplichtige zich al dan niet aan de voorwaarden van de voorafgaande grensoverschrijdende ruling of de voorafgaande verrekenprijsafspraak houdt.

(9)

Het verstrekken van inlichtingen mag niet leiden tot de openbaarmaking van een handels-, bedrijfs-, nijverheids- of beroepsgeheim of een fabrieks- of handelswerkwijze, of van inlichtingen die in strijd zouden zijn met de openbare orde.

(10)

Om de vruchten te kunnen plukken van de verplichte automatische uitwisseling van voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken, moeten de inlichtingen onmiddellijk nadat de ruling of de voorafgaande verrekenprijsafspraak is afgegeven of gemaakt, gewijzigd of hernieuwd, worden verstrekt, en daarom moeten regelmatige tijdstippen voor de inlichtingenverstrekking worden vastgesteld. Om dezelfde redenen moet ook worden voorzien in verplichte automatische uitwisseling van voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken die zijn afgegeven of gemaakt, gewijzigd of hernieuwd binnen een periode van vijf jaar vóór de datum van toepassing van deze richtlijn en die op 1 januari 2014 nog geldig zijn. Bepaalde personen of groepen van personen met een jaarlijkse netto groepsomzet van minder dan 40 000 000 EUR zouden onder bepaalde voorwaarden kunnen worden uitgesloten van een dergelijke verplichte automatische uitwisseling.

(11)

Met het oog op de rechtszekerheid moeten, onder zeer strikte voorwaarden, bilaterale of multilaterale voorafgaande verrekenprijsafspraken met derde landen volgens het kader van bestaande internationale verdragen met die landen worden vrijgesteld van verplichte automatische uitwisseling, wanneer het volgens de bepalingen van die verdragen niet is toegestaan de uit hoofde van dat verdrag ontvangen inlichtingen vrij te geven aan een derde land. In die gevallen moeten echter in plaats daarvan de in artikel 8bis, lid 6, bedoelde inlichtingen over de verzoeken die leiden tot het maken van die bilaterale of multilaterale voorafgaande verrekenprijsafspraken worden uitgewisseld. Daarom moeten in dergelijke gevallen de te verstrekken inlichtingen de aanwijzing bevatten dat deze op basis van een dergelijk verzoek worden verstrekt.

(12)

Bij de verplichte automatische uitwisseling van voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken moet telkens een afgebakende reeks basisgegevens worden verstrekt die voor alle lidstaten toegankelijk zou zijn. De Commissie moet worden gemachtigd om praktische regelingen te treffen om deze inlichtingenverstrekking te standaardiseren volgens de procedure van Richtlijn 2011/16/EU (met een rol voor het Comité inzake administratieve samenwerking op belastinggebied) voor de vaststelling van een standaardformulier voor de inlichtingenuitwisseling. Die procedure moet ook worden gebruikt bij het vaststellen van verdere praktische regelingen voor de uitvoering van de inlichtingenuitwisseling, zoals specificatie van taaleisen die zullen gelden voor de uitwisseling van inlichtingen met gebruikmaking van dat standaardformulier.

(13)

Bij de ontwikkeling van een dergelijk standaardformulier voor de verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen is het wenselijk rekening te houden met de werkzaamheden verricht in het forum schadelijke belastingmaatregelen (Forum on Harmful Tax Practices) van de OESO, waar een standaardformulier voor de uitwisseling van gegevens wordt ontwikkeld in het kader van het actieplan inzake grondslaguitholling en winstverschuiving (Action Plan on Base Erosion and Profit Shifting). Het is wenselijk dat nauw met de OESO wordt samengewerkt, op een gecoördineerde wijze, en niet alleen op het gebied van de ontwikkeling van een dergelijk standaardformulier voor verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen. Het uiteindelijke doel moet zijn, een gelijk speelveld op mondiaal niveau te creëren, waarbij de Unie het voortouw moet nemen en ervoor moet pleiten dat de omvang van de inlichtingen over voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken tamelijk groot moet zijn.

(14)

De lidstaten moeten basisinlichtingen uitwisselen en een beperkte reeks basisinlichtingen moet ook aan de Commissie worden verstrekt. Op die manier kan de Commissie op elk moment de effectieve toepassing van de verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen over voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken monitoren en evalueren. De door de Commissie ontvangen inlichtingen mogen echter niet voor andere doeleinden worden gebruikt. Voorts, mag deze mededeling een lidstaat niet ontheffen van zijn verplichtingen inzake het melden van staatssteun bij de Commissie.

(15)

Terugkoppeling door de ontvangende lidstaat aan de verstrekkende lidstaat is noodzakelijk voor het functioneren van een doeltreffend systeem van automatische inlichtingenuitwisseling. Daarom moet uitdrukkelijk worden gesteld dat de bevoegde autoriteiten van de lidstaten een keer per jaar aan de andere betrokken lidstaten informatie moeten terugkoppelen over de automatische uitwisseling van inlichtingen. In de praktijk moet deze verplichte terugkoppeling geschieden door middel van onderling overeengekomen bilaterale regelingen.

(16)

Een lidstaat moet, indien nodig, na de fase van de verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen krachtens deze richtlijn, een beroep kunnen doen op artikel 5 van Richtlijn 2011/16/EU betreffende de uitwisseling van inlichtingen op verzoek om aanvullende informatie te krijgen, daaronder begrepen de volledige tekst van voorafgaande grensoverschrijdende rulings of voorafgaande verrekenprijsafspraken, van de lidstaat die dergelijke rulings of verrekenprijsafspraken heeft afgegeven, respectievelijk gemaakt.

(17)

Er moet aan worden herinnerd dat in artikel 21, lid 4, van Richtlijn 2011/16/EU regels worden vastgesteld over de taal en de vertaling die gelden voor het verzoek om samenwerking, waaronder het verzoek tot kennisgeving, en de bijgevoegde bescheiden. Die regels moeten ook gelden wanneer lidstaten aanvullende inlichtingen vragen, na de fase van de verplichte automatische uitwisseling van basisinlichtingen over voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken.

(18)

De lidstaten dienen alle nodige redelijke maatregelen te treffen om alle obstakels weg te nemen die een belemmering kunnen vormen voor de effectieve en zo breed mogelijke verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen over voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken.

(19)

Teneinde middelen efficiënter in te zetten, de inlichtingenuitwisseling te vergemakkelijken en te voorkomen dat elke lidstaat soortgelijke ontwikkelingen moet doorvoeren in zijn systemen om de inlichtingen op te slaan, moet specifiek worden voorzien in de oprichting van een centraal gegevensbestand, dat toegankelijk is voor alle lidstaten en de Commissie en waar de lidstaten inlichtingen zouden uploaden en opslaan in plaats van deze per beveiligde e-mail uit te wisselen. De nadere regels voor de oprichting van een dergelijk gegevensbestand moeten door de Commissie worden vastgesteld volgens de in artikel 26, lid 2, van Richtlijn 2011/16/EU bedoelde procedure.

(20)

Gelet op de aard en de omvang van de bij Richtlijn 2014/107/EU van de Raad (5) en deze richtlijn ingevoerde wijzigingen moet het tijdschema voor de indiening van inlichtingen, statistieken en verslagen waarin Richtlijn 2011/16/EU voorziet, worden verlengd. Deze verlenging moet ervoor zorgen dat in de te verstrekken inlichtingen rekening kan worden gehouden met de ervaringen die zijn opgedaan op basis van deze wijzigingen. De verlenging moet zowel gelden voor de statistieken en andere gegevens die de lidstaten vóór 1 januari 2018 moeten indienen als voor het verslag en, in voorkomend geval, het voorstel dat de Commissie vóór 1 januari 2019 moet indienen.

(21)

De bestaande bepalingen inzake vertrouwelijkheid moeten worden gewijzigd om rekening te houden met de uitbreiding van de verplichte automatische uitwisseling van inlichtingen tot voorafgaande grensoverschrijdende rulings en voorafgaande verrekenprijsafspraken.

(22)

Deze richtlijn eerbiedigt de grondrechten en neemt de beginselen in acht die met name in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie zijn erkend. Deze richtlijn beoogt met name te waarborgen dat het recht op bescherming van persoonsgegevens en de vrijheid van ondernemerschap onverkort worden geëerbiedigd.

(23)

Daar de doelstelling van deze richtlijn, namelijk een doeltreffende administratieve samenwerking tussen de lidstaten onder voorwaarden die verenigbaar zijn met het goed functioneren van de interne markt, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar wegens de vereiste uniformiteit en doeltreffendheid beter op Unieniveau kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze richtlijn niet verder dan hetgeen nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(24)

Richtlijn 2011/16/EU moet derhalve dienovereenkomstig worden gewijzigd,